Temizliğin Türkçesi

Temizlik imandan gelir ahkâmı çerçevesinde Tu¨rkler ve iman meselesi önemli bir ikiliyi oluşturur. Bu¨tu¨n dinlerin ibadetlerinden önce kişilerin arınmasını öngördu¨ğu¨ çeşitli ritu¨elleri bulunmaktadır. Gök Tanrı inancı ile başlayan dinî hayatlarına Manihaizm, Budizm ve Hristiyanlık gibi dinlere intisap ederek devam eden Tu¨rkler, Karahanlı devriyle birlikte İslamiyet’le mu¨şerref oldular. Tu¨rkler, hangi dinî çevrede olurlarsa olsunlar, temizliği dinî bir emir gibi değil, yaşam tarzı olarak seçmişlerdir. Bu tespit abartılı gelebilir. Ancak Tu¨rklerin hem tarihî hem de çağdaş lehçelerinde temizlik kavram alanına ait geniş söz varlığı, temizliğin onların yaşam tarzıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. Tu¨rklerin arınma ile ilgili söz ve uygulamaları, ilişkili oldukları diğer toplumların dikkatini çekmiştir. Kendileri gibi dilleri de temiz olan Tu¨rkler, bulundukları coğrafyalarda komşu toplarla da bu durumlarını paylaşmışlar veya onlardan daha iyisini gördu¨kleri durumlarda kendilerine bu usul ve kavramları edinmişlerdir. Bu hususta dillerine yabancı kelime almakta tereddu¨t etmemişlerdir. Başımızdaki Kovid-19 belasından bir korunma yöntemi olarak temizlik, insanoğlunun gu¨ndemindedir. Elinizdeki çalışma Tu¨rk dilinin temizlik kavram alanına giren tarihî devirlerde biriktirdiği ve çağdaş dönemlerde edindiği bu¨tu¨n söz varlığını derlemeyi amaçlamıştır. Mayasında temizlik olan necip Tu¨rk milletine armağan olsun!