Spinoza

Tanrı veya Dogˆa dıs¸ında, der Spinoza, hic¸bir s¸ey bas¸ka s¸eylerin mu¨dahalesinden muaf degˆildir. Bo¨ylece insan ic¸in hayat bir maruz kalmalar seru¨venidir. Bu seru¨ven o¨lu¨mler, ayrılıklar, dogˆumlar, savas¸lar, barıs¸lar, hastalıklar, s¸ifa bulmalar vs ile su¨rer gider. Bizi o¨nu¨ne ya da ardına katıp akar gider. Degˆis¸iriz. Do¨nu¨s¸u¨ru¨z. Unuturuz. Hatırlarız. I·nsanız. Aynı kalırız.
Felsefe, yeryüzünde, sloganlaştırılmaya en çok direnen şeydir ve Spinoza bunun bir timsalidir. Spinoza, her türlü indirgemeye darbe indiren bir düşünüşün failidir. Tam bir philo-sophostur.
“Kötü olduğunu söylemiş olduğum alay etme ile gülme arasında büyük bir farklılık saptıyorum; çünkü gülme ve şaka sadece neşedir ve bu yüzden, aşırı olmamak kaydıyla, kendilerinden ötürü iyidirler. Zalim ve kederli batıl inanç dışında hiçbir şey bize zevki yasaklamaz.”
“Özgür bir insan, hiçbir şeyi ölümden daha az düşünmez ve onun bilgeliği, ölüm üzerine değil, hayat üzerine derin bir düşünmedir.”